PHÂN BÓN DỰ KIẾN THUỘC MẶT HÀNG CHỊU THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG

Quốc hội sẽ xem xét về sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng, dự kiến đưa mặt hàng phân bón vào đối tượng chịu thuế VAT với thuế suất 5%.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ 

Ngày 18/12, tại phiên họp thứ 28, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét đề nghị bổ sung một số dự án luật vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trong đó có dự án Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi. Theo đó, Chính phủ đề xuất sửa đổi 4 nhóm chính sách lớn là thu hẹp đối tượng không chịu thuế, chịu thuế 5%; sửa đổi các quy định để ngăn gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng, trốn gian lận thuế.

Hiện nay, nước ta nhập khẩu một lượng phân bón lớn từ nước ngoài. Phần lớn các nước này, áp dụng thuế VAT đối với mặt hàng phân bón nên doanh nghiệp của họ được hoàn thuế đầu vào khi xuất khẩu sang Việt Nam. Trong khi đó, phân bón ở Việt Nam lại không phải chịu thuế VAT, kể cả phân bón nhập khẩu. Vì vậy, phân bón nhập khẩu có điều kiện cạnh tranh không bình đẳng với phân bón sản xuất trong nước. Do phân bón thuộc mặt hàng không chịu thuế VAT nên các doanh nghiệp trong nước không được kê khai, khấu trừ thuế VAT đầu vào mà phải tính vào chi phí sản phẩm làm giá thành tăng thêm 7 – 8%, bất lợi trong cạnh tranh với hàng hóa nhập khẩu cùng loại, đồng thời không khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư, mua sắm, sửa chữa, nâng cấp tài sản cố định để tạo ra sản phẩm mới có chất lượng cao hơn.

Không chỉ doanh nghiệp mà Nhà nước và nông dân cũng đều chịu thiệt. Nhà nước mất nguồn thu ngân sách do không thu được thuế VAT đối với mặt hàng phân bón trong khi thuế nhập khẩu thì vốn rất thấp hoặc thuế suất mức 0%. Còn nông dân không có các sản phẩm phân bón mới được sản xuất ra ở trong nước để tăng năng suất cây trồng, tăng nguồn thu cải thiện cuộc sống.

Từ thực trạng này, theo các chuyên gia, quá trình sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng tới đây, cần đưa phân bón vào diện chịu thuế VAT với thuế suất 5%. Theo phân tích của các chuyên gia, việc áp thuế VAT 5% với phân bón vừa không làm tăng giá thành sản phẩm, vừa tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước.

Khi đưa phân bón vào diện chịu thuế VAT với thuế suất 5%, cần sửa đổi các quy định về hoàn thuế cho đồng bộ để tránh thiệt thòi cho doanh nghiệp. Thực tế đã có doanh nghiệp nộp thuế “âm” qua nhiều năm (do thuế VAT đầu vào là 5%, thuế VAT đầu ra là 10%) nhưng không được hoàn thuế do không thuộc diện được hoàn thuế.

Phát biểu tại phiên họp, về Luật Thuế giá trị gia tăng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói ông băn khoăn nhất về phạm vi quy định mặt hàng chịu thuế giá trị gia tăng, nhất là đối với nông sản. Theo Chủ tịch Quốc hội, trước đây đã làm rất kỹ lưỡng đối với vấn đề nông sản dù rất phức tạp nhưng sau này phát sinh nhiều sai phạm tiêu cực liên quan đến hóa đơn giá trị gia tăng, cà phê, tôm, cá… thì vấn đề này lại không được tính toán đầu ra, đầu vào, mà lại loại trừ phạm vi rất lớn trong lĩnh vực này.

Không thể vì gian lận ở một bộ phận mà hủy hết tất cả; nếu không sẽ không bảo đảm bản chất của thuế giá trị gia tăng; trường hợp có gian lận thì phải đấu tranh xử lý mạnh hơn nữa, Chủ tịch Quốc hội lưu ý và cho rằng chính sách trong hồ sơ dự án luật cũng không đề cập đến vấn đề này.

Vấn đề nữa cũng cần quan tâm ở lần sửa đổi này, theo Chủ tịch Quốc hội là về thuế giá trị gia tăng của thủy điện, nếu phân bổ thuế là không đúng bản chất. Bên cạnh đó, thuế giá trị gia tăng đối với các dự án đầu tư, nhất là các dự án đầu tư mở rộng, hiện còn nhiều nội dung được cử tri nêu ra cần được rà soát để sửa đổi.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, vấn đề thuế giá trị gia tăng với mặt hàng phân bón đã tồn tại từ lâu đến nay chưa được giải quyết triệt để vấn đề thuế suất, đối tượng chịu thuế…

Hiện nay các quy định về thuế giá trị gia tăng nằm ở nhiều nghị định khác nhau nên cần rà soát luật hóa tối đa, tránh tình trạng luật khung, luật ống, nhất là đối với luật về thuế. Hoàn thuế giá trị gia tăng cũng là vấn đề cần được quan tâm, thuế giá trị gia tăng là nội dung phức tạp, cần nhìn thẳng vào các vấn đề để rà soát, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

                                                                                                                                       -Thiên Lương-